Co to jest kleszcz?

Kleszcze są to roztocza należące do rzędu pajęczaków, które pasożytują na kręgowcach. W cyklu rozwojowym wyróżnia się kolejno stadia: larwa, nimfa i postać dorosła. Ich wielkość wynosi od ułamka milimetra do 3 cm. Większość kleszczy występuje w wolnym środowisku i żerują tylko na swoich żywicielach. Dochodzi do tego, gdy temperatura zewnętrzna utrzymuje się przez kilka dni na poziomie 7–9°C. Kleszcze świetnie lokalizują swoje ofiary poprzez wykrywanie ciepła, wibracje czy zapachy – rozpoznają wydychany CO2, feromony i pot. W ślinie kleszcza znajdują się substancje znieczulające i hamujące krzepnięcie krwi, dzięki temu ukąszenie jest bezbolesne. Na całym świecie opisano około 900 gatunków kleszczy, z czego w Polsce występuje na stałe 19 z nich.

Ich szczególne znaczenie w naszym życiu i życiu naszych pupili wiąże się z tym, że są nosicielami wielu poważnych chorób. Do przeniesienia czynników zakaźnych dochodzi podczas żerowania na żywicielu, w momencie tak zwanego wymiotowania kleszcza.

Choroby odkleszczowe u psa – czego należy się obawiać?

Babeszjoza u psa – po jakim czasie występują objawy?

Jedną z najgroźniejszych chorób odkleszczowych dla naszego psa jest babeszjoza. Nieleczona może doprowadzić do śmierci nawet w ciągu kilku dni. Objawy mogą się pojawić już po około 7 dniach od ugryzienia kleszcza. Jako właściciele najczęściej zauważamy u psa zmianę zachowania – pies jest niepokojąco spokojny, apatyczny, nie ma apetytu.
Pojawia się wysoka gorączka i często obserwujemy krwiste zabarwienie moczu. Chorobę wywołuje pierwotniak Babesia, który bytuje w krwinkach czerwonych naszego psa i powoduje hemolizę (rozpad erytrocytów). Dochodzi do niedokrwistości, która może mieć opłakane skutki.

Leczenie polega na wlewach dożylnych, podawaniu leków, czasami potrzebne jest przetaczanie krwi. W wypadku babeszjozy najważniejszy jest czas, dlatego nie warto zwlekać, kiedy zauważymy niepokojące objawy u naszego psa.

Borelioza u psa – jakie są objawy i sposoby leczenia?

Kolejną chorobą jest borelioza, nazywana boreliozą z Lyme. Powodują ją krętki przenoszone na psa podczas pasożytowania kleszcza. Nie ma możliwości bezpośredniej transmisji krętka między gospodarzami. Niestety choroba nie ma patognomicznych (charakterystycznych) objawów. Co więcej, mogą się one pojawić dopiero po 5 miesiącach od ugryzienia kleszcza. Wtedy występują kulawizny, obrzęki stawów, gorączka oraz anoreksja. Może dojść do zaburzenia funkcji nerek czy wątroby oraz pojawienia się objawów neurologicznych. Niestety rzadko zauważamy rumień wędrujący, który może być następstwem ugryzienia kleszcza, co jest spowodowane obecnością gęstej sierści u psa.

Leczenie jest bardzo długie i polega na stosowaniu antybiotykoterapii połączonej z płynoterapią, leków przeciwzapalnych oraz wspomaganiu suplementami. Wszystko zależy od stopnia nasilenia objawów. Istnieje szczepionka przeciw boreliozie i stosuje się ją u psów szczególnie narażonych na zakażenie chorobą. Psy szczepi się przed sezonem letnim.

Anaplazmoza – jak się objawia oraz jak ją leczyć?

Kleszcze mogą przenosić również anaplazmozę. Chorobę wywołują bakterie wewnątrzkomórkowe, które atakują głównie neutrofile (białe krwinki) lub płytki krwi. Objawy pojawiają się najczęściej 1–2 tygodni od zakażenia i zależą od gatunku anaplazmy. Najczęściej obserwujemy gorączkę, kulawizny, apatyczność psa lub bladość błon śluzowych, krwawienie z nosa, anoreksję. Dochodzi do splenomegalii (powiększenie śledziony) oraz powiększenia obwodowych węzłów chłonnych. Choroba jednak może się rozwijać miesiącami bez większych objawów, powodując stopniowe wyniszczenie organizmu. Leczenie polega głównie na długiej antybiotykoterapii.

Kleszcze mogą powodować jeszcze wiele innych chorób, takich jak erlichioza, hepatozoonoza czy odkleszczowe zapalenie mózgu. Niestety każda z nich niesie za sobą poważne konsekwencje i wiąże się z walką o zdrowie naszego psa.

Jak zabezpieczyć psa przed kleszczami?

1. Najpopularniejszym produktem są obroże owado/insektobójcze – bardzo ważne jest by zapoznać się z terminem ważności podanym przez konkretnego producenta. Dostępne są na rynku obroże ważne nawet do 8 miesięcy. 

2. Kolejnym produktem są krople, które wchłaniają się przez skórę tzw. SPOT ON. Zakrapia się je na karczek psa oraz u nasady ogona. Najlepiej jest to zrobić na noc, tak aby zapobiec dostaniu się preparatu do pyszczka. Samemu należy też pamiętać o umyciu rąk po aplikacji preparatu. Stosowanie preparatów na skórę psa powinno być regularne. Większość kropli zabezpiecza pupila przez okres od 4 do 12 tygodni. Krople dobieramy do wagi pupila. Ważne, aby przez pierwsze 3 dni, nie kąpać psa. 

3. Inną możliwością są tabletki. Po połknięciu tabletki substancje czynne przedostają się do krwioobiegu z przewodu pokarmowego. Różne są opinie samych lekarzy weterynarii na temat stosowania tabletek.

4. Ostatnia, ale również ważna metodą zapobiegawcza to systematyczne przeglądanie sierści swojego pupila. Zwłaszcza po spacerach w łąkach czy lasach. 

Prawda jest taka, że na każdego psa może skutecznie zadziałać inny preparat. Dla jednego psa sprawdzi się tylko obroża przeciwkleszczowa, dla innego nie będzie to wystarczające zabezpieczenie.

Pamiętaj, w razie potrzeby zawsze możesz skonsultować się z lekarzem weterynarii w celu doboru najlepszej dla was metody ochrony.